Τις τελευταίες 34 ημέρες οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν δια της ενεργητικής παρεμβατικής οδού οκτώ (8) ταυτόχρονα μέτωπα αντιμετώπισης κρίσεων. Λαμβάνοντας υπόψιν μας την θεωρία του Crisis Management (κατά Τέιλορ), το πλαίσιο των κρίσεων περιλαμβάνει κυριολεκτικά όλους τους πιθανούς τομείς αντιμετώπισης κρίσεων. Το στράτευμα έχει κληθεί να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα φυσικές καταστροφές, πλημμύρες, πυρκαγίες, διασώσεις, έρευνα αγνοουμένων, ανάσυρση νεκρών, μεταφορά τραυματιών, επιτήρηση χερσαίων συνόρων, επιτήρηση ναυτικών συνόρων, αντιμετώπιση βιολογικών και χημικών απειλών καθώς και επιχειρήσεις παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στο εξωτερικό. Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν κληθεί να συνδράμουν χρησιμοποιώντας μέσα/εξοπλισμό σε όλα τα πεδία ανάπτυξης επιχειρήσεων (έδαφος, αέρας, θάλασσα, κυβερνοχώρος, διάστημα) με σκοπό να λειτουργήσουν συμπληρωματικά – και πολλές φορές να υποκαταστήσουν ολοκληρωτικά – την δράση του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας, την δράση του Υπουργείου Υγείας και την δράση του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης.
Εν συνεχεία συνεχίζουν να πληρούν στο μέγιστο τις αμιγώς στρατιωτικές αρμοδιότητες που προκύπτουν στο πλαίσιο Στρατιωτικών Ασκήσεων στο εξωτερικό και εσωτερικό της χώρας. Ο συντονισμός, η επιμελητεία και η υλικοτεχνική υποστήριξη που απαιτεί η κάλυψη όλων αυτών των ταυτόχρονων επιχειρήσεων είναι μια διαδικασία που δεν συναντάται σε Δυτικά κράτη παρά’ μόνο σε συνθήκες πολέμου. Η κινητοποίηση κυριολεκτικά όλων των κλιμακίων του Στρατεύματος (πλην ενεργής εφεδρείας) είναι κάτι που δεν έχει λάβει χώρα κυριολεκτικά σε καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ύστερα. Πιο συγκεκριμένα, οι ΕΔ οδηγήθηκαν να επιχειρήσουν σε:
Αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών στην Θεσσαλία
Το πλαίσιο των επιχειρήσεων περιελάμβανε αντιμετώπιση πλημμυρών, έρευνα και διάσωση αγνοουμένων, περισυλλογή νεκρών, μεταφορά τροφίμων και υλικοτεχνική υποστήριξη πληγέντων, οδικά έργα, ανάπτυξη γέφυρας και αντιμετώπιση βιολογικών/χημικών κινδύνων από τις πλημμύρες.
Στρατιωτική Άσκηση ”EUNOMIA 4-23” στην Ανατολική Μεσόγειο
Ολοκληρώθηκε την Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2023 η Τετραμερής Αεροναυτική Άσκηση «EUNOMIA 4-23», που πραγματοποιήθηκε στην Ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο της Συντονισμένης Τετραμερούς Πρωτοβουλίας QUAD Ελλάδας, Κυπριακής Δημοκρατίας, Γαλλίας και Ιταλίας. Κατά τη διάρκεια της άσκησης που πραγματοποιήθηκε από την Ελληνική πλευρά, συμμετείχαν δυνάμεις και μέσα από διάφορες κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της Πολεμικής Αεροπορίας, του Πολεμικού Ναυτικού και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ. Κατά τη διάρκεια της άσκησης, εκτελέστηκαν ποικίλα και σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια, όπως:
- Επιχειρήσεις Αεράμυνας (Air Defence Exercise – ADEX).
- Εκπαιδευτικές αερομαχίες μεταξύ διαφορετικών τύπων αεροσκαφών (Dissimilar Air Combat Training – DACT).
- Προσβολή επιγείων συστημάτων αεράμυνας (Surface Based Air Defence – SBAD).
- Βολές κατά στόχων επιφάνειας από πολεμικά πλοία (Gun Exercise – GUNEX).
- Συνδυασμένη ανθυποβρυχιακή άσκηση (Combined Anti – Submarine Exercise – CASEX).
- Επιχειρήσεις ελέγχου, εμπλοκής, έρευνας και κατάληψης πλοίων (Visit Board Search and Seizure – VBSS).
- Επιχειρήσεις εκκένωσης αμάχων (Non-Combatant Evacuation Operation – NEO).
- Επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης (Search and Rescue Exercise – SAREX).
- Σενάρια Ηλεκτρονικού Πολέμου
Άσκηση ”BRIGHT STAR” 2023 Αίγυπτος
Την Πέμπτη 31 Αυγούστου έως την Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023 οι Ένοπλες Δυνάμεις συμμετείχαν στην Πολυεθνική Διακλαδική Άσκηση ”Bright Star 23” που πραγματοποιήθηκε στην Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. Η άσκηση συνδιοργανώνεται από τις Ένοπλες Δυνάμεις της Αιγύπτου και των Η.Π.Α και εντάσσεται στο πλαίσιο των ΤΑΜΣ – LIVEX (Τακτική Άσκηση Μετά Στρατευμάτων – Live Exercise). Στην άσκηση συμμετείχε προσωπικό από 34 χώρες, ενώ από ελληνικής πλευράς, συμμετείχαν δυνάμεις και των τριών Κλάδων του Στρατού με ενισχυμένη παρουσία των Ειδικών Δυνάμεων, καθώς και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ. Δόθηκε έμφαση σε μια σειρά επιχειρησιακών σεναρίων που αφορούν την αντιμετώπιση μη επανδρωμένων συστημάτων (C-UAS), τρομοκρατικών ενεργειών και επιχειρήσεων αντιπυραυλικής άμυνας. Πιο αναλυτικά τα αντικείμενα περιλαμβάνουν (οι πληροφορίες περί του αντικειμένου της άσκησης ελήφθησαν από την ΠΤΗΣΗ):
- Αντιμετώπιση αεροπορικής προσβολής (ADEX) και εκπαίδευση μάχης μεταξύ διαφορετικών τύπων αεροσκαφών (DACT).
- Εγγύς αεροπορική υποστήριξη (CAS) και αμφίβιες επιχειρήσεις.
- Βολές άμεσης αντίδρασης (CQC) και τερματική καθοδήγηση πυρών από JTAC.
- Εξουδετέρωση αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (C-IED) και κατάδυση μάχης.
- Διείσδυση ειδικών δυνάμεων με χρήση FAST ROPE και εκτέλεση αλμάτων HALO.
- Βολές ελεύθερου σκοπευτή και εκκένωση τραυματιών (MEDEVAC).
- Επιχειρήσεις σε κατοικημένους τόπους και ασφάλεια συνόρων, καθώς και έρευνα και διάσωση μάχης (CSAR).
- Επιχειρήσεις νηοψίας (VBSS) και εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών (EOD).
- Παροχή πρώτων βοηθειών στο πεδίο της μάχης (TCCC) και διαδικασίες έρευνας και διάσωσης (SAR).
- Βολές από πολεμικά πλοία κατά στόχων επιφάνειας (GUNEX).
Αεροπορική Άσκηση ”FRIZIS DAMAS – 23” στο Ισραήλ
Στις 12 και 13 Σεπτεμβρίου 2023, υπό την αιγίδα του ΓΕΕΘΑ και στα πλαίσια του σχεδιασμού για τις διεθνείς δραστηριότητες των Ενόπλων Δυνάμεων, πραγματοποιήθηκε η διμερής αεροπορική άσκηση “FRIZIS DAMAS – 23” μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ, καλύπτοντας τον εναέριο χώρο των Αθηνών και του Τελ Αβίβ. Η άσκηση αυτή εντάσσεται στο Πρόγραμμα Αμυντικής Συνεργασίας (ΠΑΣ) για το 2023, με στόχο την εξάσκηση των συμμετεχόντων σε σύνθετες αεροπορικές επιχειρήσεις (COMAO) μεγάλης εμβέλειας, με την υποστήριξη αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού (AAR), έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου (AEW&C), καθώς και την αντιμετώπιση εναέριων απειλών και προσβολή επίγειων στόχων.
Στην άσκηση συμμετείχαν δυνάμεις από την Ελλάδα με 10 μαχητικά αεροσκάφη F-16 και 1 σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου EMB-145H, ενώ από την Ισραηλινή πλευρά συμμετείχαν αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού B707, αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου G550, καθώς και μαχητικά αεροσκάφη F-15, F-16 και F-35. Η “FRIZIS DAMAS – 23” αποτελεί την συνέχεια της προηγούμενης άσκησης “FRIZIS DAMAS – 22”, ενισχύοντας την ήδη υφιστάμενη στενή στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ.
Αξιολόγηση του Επιτελείου της Πολυεθνικής Δύναμης «Kosovo Force Operational Reserve Force» (KFOR ORF) υπό Ελληνική Διοίκηση
Το Σάββατο 1η Σεπτεμβρίου 2023 ολοκληρώθηκε η διαδικασία αξιολόγησης του επιτελείου του 2ου Πολυεθνικού Τάγματος της δύναμης “Kosovo Force Operational Reserve Force” (KFOR ORF), την ηγεσία της οποίας ανέλαβε η Ελλάδα, επισφραγίζοντας με επιτυχία την αποστολή της. Η αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε στη Νέα Σάντα Κιλκίς βασίστηκε σε κριτήρια του ΝΑΤΟ και διεξήχθη από μια ομάδα αξιολόγησης της συμμαχίας. Η διαδικασία χωρίστηκε σε δύο φάσεις: η πρώτη φάση, γνωστή ως “Initial Operational Capability” (IOC), διήρκεσε από τις 18 έως τις 19 Ιουλίου 2023 και είχε τη συμμετοχή εκπροσώπων των διοικήσεων του τάγματος, ενώ η τελική φάση, ή “Final Operational Capability” (FOC), διεξήχθη από τις 29 Αυγούστου έως την 1η Σεπτεμβρίου 2023, παίρνοντας τη μορφή μιας άσκησης τύπου “Command Post Exercise” (CPX). Αυτή η αξιολόγηση σηματοδοτεί την τρίτη σερί επιτυχημένη Νατοϊκή αξιολόγηση ενός ελληνικού τμήματος σε σύντομο χρονικό διάστημα, με τις δύο προηγούμενες να αφορούν τις αξιολογήσεις του Ειδικού Τμήματος Αλεξιπτωτιστών (ΕΤΑ) και του Τμήματος Χερσαίας Τακτικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (SOLTG) της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου (ΔΕΠ) του ΓΕΕΘΑ.
Διακλαδική Άσκηση Έρευνας – Διάσωσης Ελλάδας και Αλβανίας ”JOINT SAR IONIAN LIVEX 23”
Την Παρασκευή 08 Σεπτεμβρίου 2023 ολοκληρώθηκε η Διμερής Διακλαδική άσκηση Έρευνας – Διάσωσης (Ε-Δ) με την ονομασία ”JOINT SAR IONIAN LIVEX 23” στην περιοχή του Ιονίου Πελάγους, με την συμμετοχή δυνάμεων από την Ελλάδα και την Αλβανία. Η άσκηση εντάσσεται στον συνολικό σχεδιασμό του ΓΕΕΘΑ ως προς τις διεθνείς συνεργασίες των Ενόπλων Δυνάμεων και στις δράσεις επιχειρησιακής εκπαίδευσης των 2 Χωρών. Κατά την διάρκεια της Άσκησης εκτελέστηκαν σύνθετα επιχειρησιακά σενάρια:
- Επιχειρήσεις Θαλάσσιας Απαγόρευσης (Maritime Interdiction Operations – MIO).
- Διαδικασίες Έρευνας και Διάσωσης (Search and Rescue – SAR).
- Γυμνάσια αντιμετώπισης ασύμμετρης απειλής.
- Γυμνάσια προσεγγίσεων για μεταφορά αντικειμένων.
Σκοπός της Άσκησης ήταν η εκπαίδευση των συμμετεχόντων πληρωμάτων στην διεξαγωγή ναυτικών επιχειρήσεων με έμφαση στην χρήση τυποποιημένων επιχειρησιακών διαδικασιών σε αντικείμενα Search and Rescue (SAR) σύμφωνα με τις Διεθνείς Συμβάσεις.
Αποστολή Υγειονομικού Προσωπικού και Ανθρωπιστικής Βοήθειας στη Λιβύη
Την Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου 2023, ένα αεροσκάφος C-130 απογειώθηκε από την Αεροπορική Βάση Ελευσίνας με κατεύθυνση το αεροδρόμιο El Beida la Abraq στην πόλη Bayda της Λιβύης, εκτελώντας μια αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας υπό τις οδηγίες του ΓΕΕΘΑ. Στην αποστολή αυτή συμμετέχει ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό από τη Διεύθυνση Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ και τη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου, προετοιμασμένο να παράσχει πρώτες βοήθειες και να καλύψει υγειονομικές ανάγκες σε πεδίο μάχης. Εκτός από την υγειονομική υποστήριξη, η αποστολή περιλαμβάνει και την παράδοση δύο τόνων εφοδίων και αγαθών πρώτης ανάγκης, καθώς και έναν τόνο φαρμακευτικού υλικού. Την επίβλεψη της αναχώρησης της αποστολής ανέλαβε ο Διοικητής της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του ΓΕΕΘΑ, Αντιστράτηγος Δημήτριος Χούπης. Παρά την συνεχιζόμενη προσπάθεια των Ενόπλων Δυνάμεων να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κακοκαιρίας “DANIEL” στην Ελλάδα, δεν παραμελούν την ανάγκη να στηρίξουν τον λαό της Λιβύης, ο οποίος έχει επηρεαστεί σφοδρά από την ίδια φυσική καταστροφή
Συμπεράσματα
Όπως γίνεται άμεσα αντιληπτό οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις εντός του τελευταίου μόνο μήνα έχουν κληθεί να συμμετάσχουν σε αντιμετώπιση πολλαπλών κρίσεων διαφορετικού τύπου και βεληνεκούς στην ευρύτερη περιοχή της ενδοχώρας. Ταυτόχρονα συνεχίζεται κανονικά και αμείωτα η ενεργός συμμετοχή τους σε Ασκήσεις και Συνεκπαιδεύσεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Ο συντονισμός γίνεται από τον μηχανισμό του ΓΕΕΘΑ/ΥΠΑΜ και διεξάγεται ταυτόχρονα σε όλα τα πεδία δράσης ανεξαρτήτως γεωγραφικής εγγύτητας. Συνολικά για την διαχείρηση όλων αυτών των κρίσεων/ασκήσεων συμμετέχουν περισσότερα από 3.000 Στελέχη σε πολλαπλά πόστα. Απαραίτητο στοιχείο κατανόησης της πραγματικότητας είναι πως από την στιγμή που σαν κράτος επιλέξουμε να λάβουμε ρόλο περιφερειακής προβολής ισχύος εντός του Διεθνούς Συστήματος, ιδίως στον τομέα της Ασφάλειας, οφείλουμε να κατανοήσουμε πως θα θρηνήσουμε ορισμένα θύματα στην διαδικασία αυτή. Η έννοια της περιφερειακής ασφάλειας επιβάλει πολλές φορές την λήψη ακαριαίων μέτρων και μεταβολών ορισμένων ήδη υπαρχόντων σχεδίων δράσης με ότι ρίσκο μπορεί να προκύψει από αυτήν την αλλαγή.
Η προσωποποίηση ενός ατυχήματος στην περιοχή της Λιβύης καταδεικνύει στο μέγιστο την απουσία ρεαλιστικής και ορθολογικής ανάγνωσης του ρόλου, αλλά κυριότερα, της Δομής λειτουργίας και δράσης των ΕΔ, πόσο μάλλον κατά την διάρκεια επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Η διασπορά fake news περί υβριστικών σχολίων του ΑΓΕΕΘΑ στην μάνα αδικοχαμένου στελέχους των ΕΤΑ, καθώς και η αντίληψη πως η επιτυχημένη επιχείρηση απεγκλωβισμού Ελλήνων στο Σουδάν ήταν ‘‘επικοινωνιακή επιχείρηση του ΑΓΕΕΘΑ” καταδεικνύουν μία τεράστια αδυναμία αντίληψης της πραγματικότητας και έλλειψης επιχειρημάτων. Αγνοούμε τα πραγματικά προβλήματα όπως η απαξίωση στόλου μεταγωγικών και η τραγική απόφαση (που πρέπει να διερευνηθεί) για μετακίνηση στελεχών των ΕΤΑ με λεωφορείο έπειτα από εντολή διπλωματικών αρχών. Η πολιτική είναι ψυχρή επιστήμη και στον βωμό της έχει χυθεί αίμα, έχει καεί σίδερο και έχουν χτιστεί αυτοκρατορίες. Τα εσωτερικά power-games μεταξύ υψηλόβαθμων αξιωματούχων του Στρατού δεν πρέπει να επηρεάζουν την εξωτερική εικόνα περί του ρόλου του Στρατεύματος. Έτσι κινούνται όλα τα στρατεύματα του κόσμου στο εσωτερικό τους.
Διατηρούμε την μέγιστη εμπιστοσύνη στον Θεσμό των ΕΔ ανεξαρτήτως προσώπων και κυβερνήσεων.
