Η συγκεκριμένη αναάλυση αποτελεί μεταφορά του άρθρου του Abdullah Bozkurt στο NordicMonitor.
ΑΝΑΛΥΣΗ
Τα τουρκικά σχέδια για αιφνιδιαστική στρατιωτική επίθεση σε ελληνικά εδάφη — με επίκεντρο τη Δυτική Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου — έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα λόγω της αυξανόμενης στρατιωτικής παρουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας στην Ελλάδα, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την τουρκική ηγεσία.
Η στρατηγική της Τουρκίας για πιθανή εισβολή σε ελληνικό έδαφος, ιδίως στη Δυτική Θράκη, είχε βασιστεί στην εκμετάλλευση ενός στενού παραθύρου ευκαιρίας πριν από την αναμενόμενη άμεση επέμβαση των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Ωστόσο, η ενίσχυση της ελληνικής άμυνας μέσω συνεργασιών με ΗΠΑ και Γαλλία έχει ανατρέψει τα τουρκικά σχέδια.
Τα πρώτα στοιχεία για αυτές τις μυστικές στρατιωτικές προετοιμασίες αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης “Βαριοπούλα” (Balyoz) το 2010 στην Κωνσταντινούπολη. Παρότι το βασικό ενδιαφέρον της υπόθεσης αφορούσε την εσωτερική σύγκρουση μεταξύ στρατού και κυβέρνησης, τα αρχεία περιείχαν εκτενή στρατιωτικά σχέδια για επιχειρήσεις κατά της Ελλάδας, βασισμένα σε έγγραφα, ηχογραφήσεις και αναφορές του Γενικού Επιτελείου.
Οι αποκαλύψεις έδειξαν ότι κατά τη διάρκεια σεμιναρίου στρατηγικού σχεδιασμού (5-7 Μαρτίου 2003), υπό τον τότε διοικητή του 1ου Σώματος Στρατού Çetin Doğan, περίπου 30 ανώτατοι αξιωματικοί συζήτησαν λεπτομερή σχέδια επίθεσης.
Το επίκεντρο των σχεδίων ήταν μια στρατιωτική επιχείρηση στο Αιγαίο, με παράλληλες ενέργειες στη Δυτική Θράκη, που είχαν στόχο όχι την κατάληψη εδαφών, αλλά την καταστροφή ελληνικών δυνάμεων.
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο τελικό κείμενο του σεμιναρίου:
«Τα μέτρα στη Θράκη πρέπει να υποστηρίζουν την επιχείρηση στο Αιγαίο. Ο στόχος δεν είναι οι εδαφικές κτήσεις αλλά η μέγιστη καταστροφή εχθρικών δυνάμεων.» Οι στρατιωτικοί εκτιμούσαν ότι η Τουρκία θα είχε στη διάθεσή της μόνο τρεις έως τέσσερις ημέρες για να επιτύχει τους στόχους της πριν υπάρξει επέμβαση από το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ.
Αλλαγή Στρατηγικής Ισορροπίας
Τα τελευταία χρόνια, όμως, το στρατηγικό τοπίο έχει αλλάξει δραματικά εις βάρος της Τουρκίας. Η ενίσχυση της ελληνικής άμυνας μέσω αμυντικών συμφωνιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γαλλία έχει ακυρώσει βασικές τουρκικές επιδιώξεις.
Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ (MDCA), που επικαιροποιήθηκε το 2019 και 2021, παρέχει στις ΗΠΑ διευρυμένη πρόσβαση σε στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα, όπως στην Αλεξανδρούπολη και στον Ναύσταθμο Σούδας στην Κρήτη.
Η Αλεξανδρούπολη, σε απόσταση μόλις 40 χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Τουρκία, αποτελεί πλέον κομβικό σημείο μεταφοράς δυνάμεων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ προς Ανατολική Ευρώπη, παρακάμπτοντας τον έλεγχο της Τουρκίας στα Στενά.
Ταυτόχρονα, η συμφωνία Ελλάδας–Γαλλίας του 2021 περιλαμβάνει ρήτρα αμοιβαίας στρατιωτικής συνδρομής σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης, ενώ η Ελλάδα απέκτησε μαχητικά Rafale, πυραύλους, φρεγάτες και ελικόπτερα από τη Γαλλία. Οι εξελίξεις αυτές περιορίζουν δραματικά τη στρατηγική ελευθερία της Τουρκίας και έχουν αναγκάσει την Άγκυρα να κλιμακώσει τη ρητορική κατά της Ελλάδας, των ΗΠΑ και της Γαλλίας.
Δημόσιες Αντιδράσεις και Διπλωματική Κρίση
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ούγγρο Πρωθυπουργό Viktor Orbán στις 11 Νοεμβρίου 2021, ο Τούρκος Πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan εξέφρασε ανοιχτά τη δυσαρέσκειά του:
«Η Ελλάδα έχει πλέον μετατραπεί σε αμερικανική στρατιωτική βάση. Δεν μπορούσα να μετρήσω τις αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της κατάστασης.» Ο Ερντογάν και ανώτεροι Τούρκοι αξιωματούχοι επανέλαβαν παρόμοια ρητορική σε συγκεντρώσεις και δημόσιες δηλώσεις, κατηγορώντας την Ουάσινγκτον και το Παρίσι ότι «προκαλούν» την Άγκυρα.
Η Ουάσινγκτον, από την πλευρά της, απέρριψε τις κατηγορίες, με τον Αμερικανό Πρέσβη στην Τουρκία, Jeff Flake, να δηλώνει ότι:
«Η αμυντική συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας ενισχύει το ανατολικό άκρο του ΝΑΤΟ υπέρ της Ουκρανίας και των συμμάχων μας στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.»
Η Βαθύτερη Στρατηγική Σκέψη Πίσω από την Τουρκική Ρητορική
Το απόρρητο σεμινάριο του 2003 αποκαλύπτει ότι η τουρκική ρητορική για την Ελλάδα δεν είναι απλώς για εσωτερική κατανάλωση ή εκλογική σκοπιμότητα, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές. Υπάρχει πραγματική στρατηγική σκέψη πίσω από τις απειλές της Άγκυρας, που βασίζεται σε μακροχρόνιο πολεμικό σχεδιασμό.
Οι εξελίξεις στη νοτιοανατολική Ευρώπη καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα, με τη στήριξη ΗΠΑ και Γαλλίας, έχει ενισχύσει σημαντικά τη στρατηγική της θέση, καθιστώντας πολύ πιο δύσκολη και επικίνδυνη οποιαδήποτε τουρκική στρατιωτική ενέργεια.
