Η νέα Δομή Δυνάμεων που εξαγγέλθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας εγείρει σοβαρά ερωτήματα ως προς τη σκοπιμότητα και την επιχειρησιακή της αξία. Η δημιουργία τεσσάρων Περιφερειακών Ανωτάτων Στρατιωτικών Διοικήσεων και η κατάργηση της 1ης Στρατιάς δεν ενισχύουν την ενότητα δράσης, ούτε τον συντονισμό επιχειρήσεων, αλλά αντιθέτως αποδυναμώνουν τον κεντρικό έλεγχο και τη σύνδεση στρατηγικών εφεδρειών με τις δυνάμεις του Αιγαίου. Παράλληλα, η ασάφεια σχετικά με τη διοικητική υπαγωγή των νέων σχηματισμών, καθώς και ο αβέβαιος ρόλος του Γ’ Σώματος Στρατού στο ΝΑΤΟ, εντείνουν τη σύγχυση.
Οι αλλαγές αυτές κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε επιχειρησιακά κενά και παράταση μιας ευαίσθητης μεταβατικής περιόδου, όπου η αποτρεπτική ισχύς της χώρας θα είναι μειωμένη. Η επιλογή να «απελευθερωθούν» τα νέα πλοία του Στόλου και τα μαχητικά αεροσκάφη από τη χωρική υπεράσπιση εγκυμονεί κινδύνους για την εγγύς αεροπορική υποστήριξη, τον θαλάσσιο έλεγχο και την αεροπορική υπεροχή, δημιουργώντας συνθήκες γεωγραφικής και επιχειρησιακής αυτοπαγίδευσης. Επίσης, η αποδυνάμωση θεσμών όπως η Γενική Επιθεώρηση Στρατού, με τη μεταφορά της εκτός ΓΕΣ, υπονομεύει τον ουσιαστικό έλεγχο και την αξιοπιστία της δομής.
Η συγκυρία στην οποία επιχειρείται η μεταρρύθμιση, με τη γειτονική Τουρκία να διατηρεί ανοιχτό το κεφάλαιο διεκδικήσεων και επιθετικής ρητορικής, καθιστά την απόφαση ακόμη πιο επικίνδυνη. Χωρίς μεθοδικό σχεδιασμό και ουσιαστική αξιοποίηση της υπάρχουσας εμπειρίας και υποδομής, η νέα δομή μπορεί να εξελιχθεί σε στρατηγικό ολίσθημα με ολέθριες επιπτώσεις για την εθνική άμυνα.
Σημαντικά σημεία & αρνητικές συνέπειες
- Ενότητα προσπάθειας σε κίνδυνο
- Η δημιουργία 4 Περιφερειακών Ανωτάτων Στρατιωτικών Διοικήσεων (ΑΣΔ) δεν εξυπηρετεί την ενότητα δράσης στο Θέατρο Πολέμου.
- Ενδέχεται να δυσχεράνει τη μεταφορά και την υποστήριξη στρατηγικών εφεδρειών.
- Κατάργηση 1ης Στρατιάς
- Η απόφαση θεωρείται ακατανόητη, καθώς η Στρατιά μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε Αρχηγείο Χερσαίων Δυνάμεων χωρίς κόστος.
- Αγνοείται ο ρόλος της στον συντονισμό και στη διαχείριση επιχειρήσεων, στρατηγικών εφεδρειών και σύνδεση με δυνάμεις Αιγαίου.
- Ασάφεια στη διοικητική υπαγωγή
- Η εκχώρηση της διοίκησης των νέων ΑΣΔ στο ΓΕΣ είναι ασαφής, με αμφισημίες ως προς τον Επιχειρησιακό Έλεγχο και τον ρόλο του Α/ΓΕΕΘΑ.
- Δημιουργούνται κενά στις σχέσεις Διοικήσεως-Υποστήριξης.
- Αποδυνάμωση ελέγχου – Γενική Επιθεώρηση Στρατού
- Προβλέπεται μεταφορά της ΓΕΠΣ στη Λάρισα, μακριά από τον Α/ΓΕΣ.
- Εγείρεται ζήτημα σύγκρουσης ρόλων (ελέγχοντος-ελεγχόμενου) και αξιοπιστίας έναντι ΕΕ.
- Ασάφεια ρόλου Γ’ ΣΣ στο ΝΑΤΟ
- Δεν έχει ξεκαθαριστεί η θέση του Γ’ Σώματος Στρατού ως προς τις συμμαχικές υποχρεώσεις.
- Περιορισμός αποστολής νέων μέσων
- Η “απελευθέρωση” των νέων πλοίων του Στόλου και των μαχητικών 4ης, 4,5ης και 5ης γενιάς από τη χωρική υπεράσπιση ενδέχεται να οδηγήσει σε:
- μείωση δυνάμεων ΠΝ έως 2/5 και ΠΑ έως 1/3,
- απαξίωση εγγύς αεροπορικής υποστήριξης, θαλάσσιου ελέγχου και αεροπορικής υπεροχής,
- κίνδυνο «γεωγραφικής και επιχειρησιακής αυτοπαγίδευσης».
- Η “απελευθέρωση” των νέων πλοίων του Στόλου και των μαχητικών 4ης, 4,5ης και 5ης γενιάς από τη χωρική υπεράσπιση ενδέχεται να οδηγήσει σε:
- Μεταβατική περίοδος με υψηλό ρίσκο
- Η μετάβαση στη νέα δομή συνεπάγεται μακρόχρονη περίοδο απόκτησης επιχειρησιακής ικανότητας (Αρχική – Ενδιάμεση – Πλήρης).
- Κατά το διάστημα αυτό, η αποτρεπτική ικανότητα της χώρας μπορεί να αποδυναμωθεί.
- Παράβλεψη του γεωπολιτικού περιβάλλοντος
- Οι αλλαγές σχεδιάζονται σε περίοδο αυξημένων απειλών από την Τουρκία, η οποία συνεχίζει επιθετική ρητορική και διεκδικήσεις.
- Ελλοχεύει ο κίνδυνος να μειωθεί η αποτελεσματικότητα της αποτροπής.
- Κίνδυνος στρατηγικού ολισθήματος
- Χωρίς νέες, εσωτερικά ανεπτυγμένες αρχές σχεδίασης, οι αλλαγές μπορεί να έχουν ολέθριες συνέπειες για την Εθνική Άμυνα.
- Ενδέχεται να δημιουργηθεί ψευδής αίσθηση εκσυγχρονισμού, παραβλέποντας θεμελιώδεις αρχές επιχειρησιακής τέχνης.
