Σύμφωνα με δημοσιεύματα του κυπριακού τύπου, τις τελευταίες ημέρες η Λευκωσία παρέλαβε από το Ισραήλ νέα αντιαεροπορικά συστήματα Barak-MX — σημειώνεται ότι οι πρώτες παραδόσεις είχαν γίνει τον περασμένο Δεκέμβριο. Η εξέλιξη αυτή έχει προκύψει χωρίς επίσημη ανακοίνωση είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία, είτε από το Ισραήλ, γεγονός που προσδίδει επιπλέον ενδιαφέρον στις διαθέσιμες αναλύσεις. Η παράδοση των συστημάτων προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία, με αναλύσεις που επικεντρώνονται στον τρόπο που τα ισραηλινά συστήματα επηρεάζουν το στρατηγικό ισοζύγιο στην περιοχή.
Το Barak-MX αποτελεί ολοκληρωμένη λύση για την αντιμετώπιση σύγχρονων αεροπορικών και πυραυλικών απειλών και προκύπτει ως εξέλιξη του γνωστού συστήματος Barak της IAI (Israel Aerospace Industries). Το σύστημα είναι σπονδυλωτής (modular) φιλοσοφίας και κατάλληλο για χρήση τόσο από το έδαφος όσο και από πλοία — modular τόσο σε επίπεδο αισθητήρων όσο και σε επίπεδο βλημάτων.
Κεντρικά χαρακτηριστικά:
- Το Barak-MX είναι πλήρως δικτυοκεντρικό, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα, βασιζόμενο στα δεδομένα που συλλέγουν οι ενσωματωμένοι αισθητήρες και επεξεργάζονται τα υποσυστήματα διοίκησης και ελέγχου.
- Ενσωματώνει υψηλό βαθμό ηλεκτρονικής προστασίας και ανθεκτικότητας σε κυβερνοεπιθέσεις, διασφαλίζοντας την ετοιμότητα και λειτουργικότητα απέναντι σε σύγχρονες απειλές.
- Η μοναδική συνδεσιμότητα του επιτρέπει την επέκταση της προστατευόμενης περιοχής μέσω διασύνδεσης πολλαπλών μονάδων, επιτρέποντας στις μονάδες πυρός να συνεργάζονται και να καλύπτουν χώρους πέραν της μεμονωμένης εμβέλειας κάθε εκτοξευτή.
Το σύστημα επιτρέπει την ενσωμάτωση επίγειων και ναυτικών αντιαεροπορικών μέσων σε ένα κοινό, πολυεπίπεδο δίκτυο άμυνας. Αυτό οδηγεί σε πιο ολοκληρωμένη προστασία σε διαφορετικά πεδία μάχης — ξηρά και θάλασσα — ενισχύοντας τόσο τη ναυτική όσο και τη χερσαία αντιαεροπορική προστασία και αποκλείοντας την πρόσβαση του αντιπάλου σε περιοχές στρατηγικού ενδιαφέροντος.
Το Barak-MX έχει σχεδιαστεί για ευελιξία στις επιλογές βλημάτων: μπορεί να ενσωματώσει διάφορους πυραύλους που καλύπτουν φάσμα εμπλοκής από 35 έως και 150 χιλιόμετρα. Η δυνατότητα αυτή παρέχει γρήγορη ανταπόκριση και επιχειρησιακή ευελιξία, μεγιστοποιώντας την «ζώνη απαγόρευσης διαφυγής» των στόχων και την πιθανότητα πλήγματός τους. Όλα τα παραπάνω βλήματα μπορούν να εκτοξευθούν από τον ίδιο εκτοξευτή, επιτρέποντας στο σύστημα να επιλέγει και να εκτοξεύει το κατάλληλο βλήμα για την κάθε απειλή — προσδίδοντας ευελιξία και επιχειρησιακή οικονομία.
Από τα διαθέσιμα βλήματα, το Barak-ER (Extended Range) είναι το μόνο που ενσωματώνει προωθητή (booster), προσδίδοντας αυξημένο βεληνεκές. Οι εκτοξευτές του Barak-MX έχουν σχεδιαστεί για αυτόνομη λειτουργία, επιτρέποντας αποτελεσματική προστασία έναντι τόσο συμβατικών απειλών όσο και τακτικών βαλλιστικών πυραύλων, οι οποίοι εξελίσσονται συνεχώς και αποκτούν αυξημένες επιδόσεις συγκριτικά με παλαιότερα μοντέλα.
Μια επιπλέον και κρίσιμη ικανότητα είναι ότι, χάρη στην προηγμένη επικοινωνία και τα πρωτόκολλα ζεύξης δεδομένων, ο εκτοξευτής μπορεί να εμπλέξει στόχους χωρίς να βασίζεται αποκλειστικά στην ενεργή χρήση ραντάρ. Η δικτύωση πολλαπλών εκτοξευτών για τη δημιουργία ενός συνεκτικού δικτύου επιτρέπει την κλιμάκωση της άμυνας και την προσαρμογή στις αλλαγές του πεδίου μάχης — συμπεριλαμβανομένης της εμφάνισης νέων απειλών.
Στο ναυτικό περιβάλλον, το Barak-MX παρουσιάζει αντίστοιχες δυνατότητες: τα βλήματα του χρησιμοποιούν προηγμένους ενεργούς ανιχνευτές ραδιοσυχνοτήτων, οι οποίοι παρέχουν αξιόπιστη ανίχνευση και παρακολούθηση στόχων υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες και περιορισμένη ορατότητα. Επιπλέον, το σύστημα ζεύξης δεδομένων εξασφαλίζει ότι ο πύραυλος ξεκινά τη διαδικασία αναχαίτισης πριν ακόμη η πυροβολαρχία αναγνωρίσει οπτικά τον στόχο, ενισχύοντας την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της αντίδρασης. Αυτή η ιδιαιτερότητα αυξάνει την πιθανότητα επιτυχούς αναχαίτισης, καθώς κάθε βλήμα παραμένει επικεντρωμένο στον επιλεγμένο στόχο καθ’ όλη τη διάρκεια της εμπλοκής.
Ως αντικαταστάτης παλαιότερων αντιαεροπορικών συστημάτων, το Barak-MX παρέχει:
- Μεγαλύτερη ευελιξία ανάπτυξης,
- εκτεταμένο αμυντικό αποτύπωμα, και
- βελτιωμένη επιχειρησιακή οικονομία.
Επιπλέον, το Barak-MX μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα σε υπάρχοντα συστήματα και δίκτυα διαχείρισης μάχης, χάρη στην ευελιξία και τη συμβατότητά του με ποικίλους αισθητήρες, υποσυστήματα επικοινωνιών και πρωτόκολλα ζεύξης δεδομένων — συμπεριλαμβανομένων των πρωτοκόλλων του ΝΑΤΟ.
Συμπερασματικά, η παρουσία Barak-MX σε κυπριακή υπηρεσία αποτελεί τεχνικο-στρατηγική μεταβολή: πρόκειται για ένα υψηλής τεχνολογίας, δικτυοκεντρικό και modular σύστημα που αυξάνει σημαντικά τις δυνατότητες αεράμυνας της Κύπρου και επηρεάζει το περιφερειακό ισοζύγιο δυνάμεων — παράγοντες που εξηγούν και τις έντονες αντιδράσεις στα τουρκικά αναλύματα. Επιπλέον, το γεγονός ότι οι παραδόσεις δεν ανακοινώθηκαν επισήμως από τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις προσθέτει πολιτικό και επικοινωνιακό βάρος στην όλη υπόθεση.
