Η Αίγυπτος προχώρησε σε ένα ισχυρό διπλωματικό πλήγμα κατά του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, απορρίπτοντας με ρηματική διακοίνωση (8 Σεπτεμβρίου 2025) προς τον ΟΗΕ τις προσπάθειες της Λιβύης να αμφισβητήσει τα ελληνικά οικόπεδα νοτίως της Κρήτης και να δηλώσει μονομερώς εξωτερικά όρια ΑΟΖ.
Η αιγυπτιακή διακοίνωση απορρίπτει:
- Την επιστολή της Λιβύης με τα δηλωθέντα εξωτερικά όρια της ΑΟΖ.
- Τη διακοίνωση της 20ης Ιουνίου 2025, με την οποία η Λιβύη αμφισβητούσε τα ελληνικά θαλάσσια οικόπεδα.
- Το μνημόνιο συνεργασίας Λιβύης–Τουρκίας (TRAO–NOC) για έρευνες σε περιοχές που επικαλύπτουν την αιγυπτιακή ΑΟΖ.
Η Αίγυπτος τονίζει ότι:
- Δεν αναγνωρίζει τις λιβυκές μονομερείς δηλώσεις, διότι επικαλύπτουν το δυτικό θαλάσσιο όριο της αιγυπτιακής ΑΟΖ.
- Οι ενέργειες αυτές παραβιάζουν την κυριαρχία της και αγνοούν τα κυριαρχικά δικαιώματα της στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ της.
- Οι μονομερείς δηλώσεις της Λιβύης είναι αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Σημαντική διάσταση: Παρά τις προσπάθειες εξομάλυνσης σχέσεων Άγκυρας–Καΐρου, η Αίγυπτος δηλώνει ξεκάθαρα ότι αντιτίθεται τόσο στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο του 2019 όσο και στο Μνημόνιο Τουρκίας–Λιβύης (2022) για υδρογονάνθρακες, τα οποία θεωρεί άκυρα και χωρίς έννομη ισχύ.
Η διακοίνωση της Αιγύπτου επαναβεβαιώνει:
- Το Προεδρικό Διάταγμα 595/2022 για την αιγυπτιακή θαλάσσια οριοθέτηση.
- Τη Maritime Zone Notification (M.Z.N.162.2023.LOS) της 12ης Ιανουαρίου 2023.
- Προηγούμενες διακοινώσεις προς τον ΟΗΕ (2019, 2023, 2024).
Η Αίγυπτος επισημαίνει επίσης:
- Η περιοχή “South Crete 2” που η Λιβύη διεκδικεί ως δική της, ανήκει εντός της αιγυπτιακής και ελληνικής ΑΟΖ.
- Απορρίπτει το μνημόνιο NOC–TRAO (Ιούνιος 2025) για σεισμικές έρευνες, καθώς το “Block 4” επικαλύπτει αιγυπτιακή θαλάσσια ζώνη.
- Διατηρεί όλα τα δικαιώματά της και δηλώνει έτοιμη να τα προστατεύσει.
Τέλος, η Αίγυπτος υπογραμμίζει την πρόθεσή της να συνεργαστεί με τα γειτονικά κράτη με καλή πίστη για δίκαιη οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Ζητά επίσης η διακοίνωση να κυκλοφορήσει επίσημα στον ΟΗΕ και να δημοσιευθεί στο Law of the Sea Bulletin.
Bullet Point Ανάλυση
- Ημερομηνία & Φορέας:
- 8 Σεπτεμβρίου 2025
- Ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου προς τον ΟΗΕ.
- Αντικείμενο:
- Απόρριψη λιβυκών μονομερών δηλώσεων για την ΑΟΖ.
- Απόρριψη αμφισβήτησης ελληνικών οικοπέδων νοτίως Κρήτης.
- Απόρριψη μνημονίων Τουρκίας–Λιβύης (2019, 2022) και συνεργασίας NOC–TRAO (2025).
- Βασικά Σημεία της Διακοίνωσης:
- Οι λιβυκές δηλώσεις επικαλύπτουν την αιγυπτιακή ΑΟΖ.
- Συνιστούν παραβίαση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων.
- Παραβιάζουν UNCLOS και το διεθνές δίκαιο.
- Απορρίπτονται ως άκυρες και χωρίς έννομη ισχύ.
- Νομικές Αναφορές που επικαλείται η Αίγυπτος:
- UNCLOS.
- Προεδρικό Διάταγμα 595/2022 (οριοθέτηση δυτικών θαλασσίων συνόρων).
- Maritime Zone Notification (M.Z.N.162.2023.LOS).
- Διακοινώσεις Αιγύπτου στον ΟΗΕ: 2019, 2023, 2024.
- Διάταγμα 1951 για τα χωρικά ύδατα (και τροποποιήσεις του).
- Ειδικές Περιπτώσεις που τονίζονται:
- Η λιβυκή αξίωση “South Crete 2” απορρίπτεται.
- Το “Block 4” του μνημονίου NOC–TRAO επικαλύπτει αιγυπτιακή ΑΟΖ.
- Αίγυπτος δηλώνει αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της.
- Πολιτικοδιπλωματική Σημασία:
- Έρχεται σε περίοδο απόπειρας επαναπροσέγγισης Τουρκίας–Αιγύπτου.
- Παρ’ όλα αυτά, το Κάιρο κρατά σταθερή θέση κατά του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
- Ενισχύει τις ελληνικές θέσεις στο πεδίο της διεθνούς νομιμότητας.
- Στρατηγικό Μήνυμα:
- Το Κάιρο ξεκαθαρίζει ότι θα συνεργαστεί μόνο με γειτονικά κράτη βάσει διεθνούς δικαίου.
- Δεν αναγνωρίζει καμία μονομερή λιβυκή ή τουρκική ενέργεια.
- Ζητά διεθνή καταγραφή (ΟΗΕ & Law of the Sea Bulletin).
