Στις 8 Ιουλίου 2025, το Υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου επέδωσε στην ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο ρηματική διακοίνωση με την οποία αμφισβητεί τα εξωτερικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), όπως αυτά αποτυπώθηκαν στον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ) που δημοσιεύτηκε στις 16 Απριλίου από την ελληνική κυβέρνηση.
Η εν λόγω διακοίνωση αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης κατά την πρόσφατη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Αιγύπτου, Γιώργου Γεραπετρίτη και Badr Abdelatty, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 6 Αυγούστου 2025. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο Έλληνας ΥΠΕΞ εξήγησε τις ελληνικές θέσεις σχετικά με τον ΘΧΣ και την απεικόνιση των απώτατων ορίων της ελληνικής ΑΟΖ, τα οποία, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, καταγράφονται ως «δυνητικά», με σαφή αναφορά στην εκκρεμότητα της οριοθέτησης.
Η αιγυπτιακή πλευρά απορρίπτει επί της ουσίας την ελληνική θεώρηση περί απώτατης ΑΟΖ ανατολικά και δυτικά της τμηματικής οριοθέτησης που επετεύχθη τον Αύγουστο του 2020. Η τότε συμφωνία δεν κάλυψε περιοχές ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (μέσο Ρόδου) και δυτικά της νήσου Χρυσής (νότια της Κρήτης), καθώς οι περιοχές αυτές απαιτούν συμμετοχή τρίτων κρατών, συγκεκριμένα της Τουρκίας και της Λιβύης.
Οι Αιγυπτιακές ενστάσεις επαναφέρουν ένα ακόμη σημείο δυνητικής τριβής μεταξύ Αθήνας και Καΐρου, μετά και την υπόθεση της Μονής Σινά. Η ρηματική διακοίνωση, ωστόσο, δεν εκλαμβάνεται από την ελληνική πλευρά ως πρόκληση, αλλά ως μέσο ενίσχυσης της διαπραγματευτικής θέσης της Αιγύπτου ενόψει μελλοντικών συνομιλιών. Σύμφωνα με τη δήλωση της Εκπροσώπου του ΥΠΕΞ, Λάνας Ζωχιού, η διακοίνωση αποτελεί αναμενόμενη πρακτική μεταξύ κρατών με εκκρεμότητες σε ζητήματα θαλασσίων ζωνών και πραγματοποιείται στο πλαίσιο συνήθους διπλωματικής αλληλογραφίας.
Στον ΘΧΣ αναφέρεται ρητώς ότι στα τμήματα χωρίς διμερή οριοθέτηση, τα όρια χαρακτηρίζονται ως δυνητικά και βασίζονται στη μέση γραμμή. Αυτή η θέση επιβεβαιώθηκε και από τον Αιγύπτιο Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος ανέφερε ότι η βούληση του Καΐρου είναι τα θέματα αυτά να αντιμετωπιστούν μέσω συνεργασίας και διαβούλευσης, στο πλαίσιο των εξαιρετικών σχέσεων των δύο χωρών.
Κατά τη συνάντηση, οι δύο Υπουργοί εξήραν την τμηματική συμφωνία οριοθέτησης του 2020 και επανέλαβαν την προσήλωσή τους στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ως βάση για τη μελλοντική τους συνεργασία.
Δηλώσεις Γιώργου Γεραπετρίτη (06.08.2025)
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, κατά τις κοινές δηλώσεις του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, τόνισε:
- Η Στρατηγική Εταιρική Σχέση που θεσμοθετήθηκε τον Μάιο 2025 μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, αντικατοπτρίζει τους ιστορικούς δεσμούς και το υψηλό επίπεδο συνεργασίας των δύο χωρών στη βάση του διεθνούς δικαίου.
- Η Συμφωνία Οριοθέτησης ΑΟΖ του 2020 παραμένει υποδειγματική.
- Για τη Γάζα, προτεραιότητα αποτελεί η επίτευξη εκεχειρίας, η ανθρωπιστική βοήθεια, η απελευθέρωση ομήρων και η λύση των δύο κρατών στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ. Η Ελλάδα στηρίζει το αραβικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Γάζας με πρωτοβουλία της Αιγύπτου.
- Στη Συρία, οι δύο χώρες υποστηρίζουν την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα, με καθολικό σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Καταδικάζουν επιθέσεις κατά αμάχων και θρησκευτικών χώρων και ζητούν προστασία για όλους, ειδικά τις θρησκευτικές και εθνοτικές κοινότητες.
- Για τη Λιβύη, επισημάνθηκε η ανάγκη αναβίωσης της πολιτικής διαδικασίας και πραγματοποίησης ελεύθερων εκλογών χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις. Ελλάδα και Αίγυπτος έχουν κοινές θέσεις ως προς τη μετανάστευση και την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών.
- Η Ελλάδα δηλώνει πρόθυμη να ξεκινήσει τεχνικές συνομιλίες με τη Λιβύη. Οποιεσδήποτε συμφωνίες που δεν ερείδονται στο διεθνές δίκαιο δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα.
Θέμα Μονής Σινά
Ο κ. Γεραπετρίτης αναφέρθηκε με σεβασμό στη σημασία της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά για τον παγκόσμιο πολιτισμό και τον ελληνισμό. Εξήρε τη δέσμευση του Προέδρου Σίσι και του Αιγύπτιου ΥΠΕΞ για την προστασία του ιστορικού καθεστώτος της Μονής. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Αίγυπτος θα συνεχίσει να επιδεικνύει θρησκευτική ανεκτικότητα και σεβασμό στα δικαιώματα των Ορθοδόξων.
Διμερείς Σχέσεις και Συνεργασία
- Οι δύο χώρες εργάζονται για την ενίσχυση της διασύνδεσης στον ενεργειακό τομέα, μέσω του έργου GREGY Interconnector.
- Επιδιώκεται η περαιτέρω ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου και η διευκόλυνση της νόμιμης μετανάστευσης από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα.
- Η Ελλάδα στηρίζει σταθερά την Αίγυπτο εντός της ΕΕ και έχει πρωτοστατήσει στην υπογραφή της Συμφωνίας Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης ΕΕ–Αιγύπτου.
- Οι δύο χώρες συνεργάζονται στενά σε διεθνή φόρα, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, για τη διασφάλιση της ελευθερίας ναυσιπλοΐας, ιδιαίτερα στην Ερυθρά Θάλασσα.
